زندگینامه
دکتر مصطفی خرمدل از اندیشمندان و قرآن پژوهان سرشناس کردستان، ایران و جهان اسلام است که در سال ۱۳۱۵ در روستای «دهبکر» از توابع شهرستان مهاباد دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در شهرستان مهاباد به پایان رساند و دورهی متوسطه را به صورت متفرقه و داوطلب آزاد سپری کرد و سرانجام در سال 1341 موفق به اخذ دیپلم ادبی شد. با توجه به علاقهی فراوانی که به فراگیری قرآن کریم و معارف اسلامی داشت، همزمان به تحصیل علوم دینی نیز پرداخت تا به قول خودشان به معانی و مقاصد قرآن کریم پی ببرد. وی در سال ۱۳۴۲ در رشتهی زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در دوران دانشجویی سالها در مدارس تهران و مهاباد به عنوان آموزگار به تدریس و تعلیم و تربیت پرداخت. در سال ۱۳۴۷ موفق به دریافت مدرک کارشناسی گردید و تا سال ۱۳۵۰ به عنوان دبیر در دبیرستانهای مهاباد مشغول به کار شد. در سال ۱۳۵۲ مقطع کارشناسی ارشد رشتهی زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران را به پایان رسانید و در همان سال در مقطع دکتری رشتهی فرهنگ عربی و علوم قرآنی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران پذیرفته شد. در سال ۱۳۵۴ پس از شرکت در امتحان استادی دانشگاه تربیت معلم تهران، به وزارت آموزش عالی منتقل و در دانشکدهی تربیت دبیر سنندج که وابسته به دانشگاه تربیت معلم تهران به عنوان هیئت علمی مشغول به کار شد. این دانشکده در سال 1355 به دانشگاه رازی وابسته گردید و در سال 1385 ریاست آن به دکتر خرمدل واگذار گزدیدو به مدت چهار سال در این سمت باقی ماند و در این مدت توانست خدمات ارزندهای به جامعهی علمی و دانشگاهی کردستان ارائه نماید و با همکاری دیگر دلسوزان دانشگاهی، زمینه ارتقای این دانشکده به دانشگاه کردستان در سال 1370 را فراهم نماید. ایشان همچنین در شکل گیری و توسعهی دو رشتهی زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی نقش بسیار رزندهای داشتند و طی این مدت توانستند در کنار تحقیق و پژوهش و تألیف و ترجمه، شاگردان و دبیران متعهد زیادی را تربیت و تحویل جامعهی علمی نمایند.
دکتر خرمدل در سال ۱۳۷۶ با درخواست خود بازنشسته شد و به زادگاهش مهاباد برگشت و در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد دوباره استخدام شد و در آنجا نیز به کار تدریس و تعلیم و تربیت جوانان این مرز و بوم و تألیف و ترجمه و تحقیق در زمینهی قران کریم و تعالیم دینی ادامه داد تا اینکه در سال 1394 بازخرید شد و خود را وقف تألیف و تحقیق و ترجمه و ترویج آموزههای دینیو انسانی نمود و به فرمودهی خودشان عهد بستند که آنچه را که آموختهاند، به دیگران یاد دهند و برایشان بنگارند.
دکتر خرمدل انسانی وارسته، نویسندهای متعهد، مفسری سرشناس و معلمی با اخلاق هستند که با انس با قرآن کریم و زیستن در سایه ی آن متخلق به اخلاق قرآنی شده وهیچ وقت جاه و مقام و علم و شهرت نتوانستند ذرهای از اخلاق و فضیلت و بزرگمنشی او را تحت تأثیر خود قرار دهند، بلکه همواره در اوج تواضع و فروتنی و در اوج دلسوزی و مهربانی و انسان دوستی به امر تعلیم و تربیت و تألیف و تحقیق پرداخته و به قول خودشال بسیار خوشنود بوده که نوشتههایش مقبول جوانان و فرزانگان با ایمان قرار گرفته استو متواضعانه از انان درخواست مینماید که وی را از دعاهای خلصانهی خداپسندشان محروم ننمایند و از آستان اقدسش بخواهند که تلاشهای علمی او را جهاد در راه خدا محسوب نماید.
آثار
دکتر خرمدل دارای آثار ارزشمندی به سه زبان کردی، فارسی و عربی است که بیشتر آنها چاپ و منتشر شدهاند و میتوان آنها را در چهار بخش دستهبندی کرد:
1) تفسیر و قرآن کریم
• تفسیر نور در یک جلد قطور به زبان فارسی
• تفسیر المقتطف در یک جلد قطور به زبان عربی
• تفسیر شنهی رهحمهت در دو مجلد به زبان کردی
• ترجمهی تفسیر «فی ظلال القرآن» اثر سید قطب، نویسندهی شهیر مصری در ۱۵ جلد
• نگاهی گذرا به اعجاز علمی قرآن کریم
• در پرتو نور
• درسها و پندهایی از قرآن کریم
2) زبان و ادبیات
• دستور زبان کردی
• مکالمه روزمره زبان کردی
• دستور زبان فارسی
• گنجینه نحو زبان عربی
• گلبن دانش
• گردن بندهای زرین، ترجمهی کتاب «أطواق الذهب» زمخشری
3) فقه
• نماز فرمان خدا
• فقه به زبان ساده که ترجمهی کتاب «الفقه المیسّر» اثر محمد سید الطنطاری است.
• ترجمه کتاب «المفصل فی أحکام المرأۀ و البیت المسلم فی الشریعۀ الإسلامیۀ» در 11 جلد اثر دکتر عبدالکریم زیدان که تاکنون یک جلد از آن چاپ و منتشر شده است و جلدهای دیگر آن نیز آماده چاپ میباشند.
4) عقاید اسلامی
• ترجمهی کتاب «الله» اثر سعید حوی
• عنایت یزدان یا غریزهی حیوان
هنرنامه