دکتر رحمت صادقی رئیس بنیاد نخبگان استان کردستان در این نشست گفت: هفته پژوهش بهانه ای برای نهادینه کردن، فرهنگ سازی و ترویج پژوهش و فناوری در کشور است.

رحمت صادقی با اشاره به اینکه پژوهش شامل سه نوع بنیادی، کاربردی و توسعه ای است، اظهار کرد: در کشورهای توسعه یافته 25 درصد اعتبارات و نیروی انسانی را به پژوهش های بنیادی و 75 درصد را به پژوهش های کاربردی و توسعه ای اختصاص می دهند.

وی ادامه داد: در ایران این آمار برعکس است و بیشتر مواقعی که بحث پژوهش می شود، پژوهش های بنیادی و تولید مقاله به ذهن تداعی می شود.

به گفته وی، بیشتر پژوهش ها بنیادی و برون داد آن نیز به شکل مقاله است و برخی ها تولید علم را به تعداد مقاله می بینند.

وی افزود: پژوهش کاربردی بروندادی به شکل ثبت اختراع و پژوهش توسعه ای بروندادی چون تولید انبوه دارد.

صادقی تاکید کرد: حدود دو میلیون و پانصد هزار مقاله، آی اس آی در سال 2016 در کل دنیا منتشر شده است که ایران با یک درصد جمعیت جهان، 43 هزار مقاله را به خود اختصاص داده که حدود 1.7 درصد کل مقاله ها را شامل می شود.

وی ادامه داد: ایران در تولید مقاله سال 2016، 14 درصد نسبت به سال 2015 رشد داشته است و رتبه نخست رشد را در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا به خود اختصاص داده است.

صادقی با بیان اینکه رتبه 17 در جهان در تولید مقالات ISI متعلق به ایران است، پرسید: آیا این مقالات اثرگذاری اجتماعی و اقتصادی دارد و آیا به لحاظ کیفیت هم در رتبه های بالا قرار داریم که آمارها این طور نشان نمی دهد.

وی اضافه کرد: تنها 312 مقاله از ایران در میان مقالات برتر ISI وجود دارد که بیشترین ارجاع به آنها شده که به این ترتیب ایران از لحاظ ارجاعات و کیفیت در رتبه 21 دنیا قرار گرفته است.

وی یادآور شد: پژوهش های بنیادی می تواند برای ما هم نفع داشته باشد اما کشورهای پیشرفته با ایجاد پایگاه ISI و مجلات علمی ما را وادار کرده اند که در زمین آنها بازی کنیم.

رئیس بنیاد نخبگان استان کردستان گفت: ما هم باید کاری کنیم آنها در زمین ما بازی کنند، آنها مجله ای را مشخص می کنند و پژوهشگر را مجبور می کنند در موضوع های مود نظر آنها پژوهش انجام دهد تا در آن نشریه چاپ شود.

صادقی ادامه داد: مجلات علمی-پژوهشی داخل کشور بیشتر مقالات را از پژوهشگران داخل منتشر می کنند و کمتر پژوهش هایی از خارج از کشور در آنها دیده می شود.

وی تاکید کرد: علم مرز نمی شناسد و تا زمانی که خودمان از لحاظ علمی به سطح بالایی نرسیم نمی توانیم دیپلماسی علمی قوی و تاثیرگذار را داشته باشیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه گفت: ایران در بخش هایی همچون نانو، هسته ای، سلول های بنیادی، هوافضا و ... که خواسته است رشد کند و برای آن برنامه ریزی اصولی داشته است، بخوبی توانسته به جایگاه خود در جهان برسد به عبارت دیگر در هر موضوعی ایکه به درستی برنامه ریزی و هزینه شده و جوانان وارد عمل شده اند توانسته ایم موفق شویم. اما جای تاسف است که در برخی امور ساده و روزمره و امکانات اولیه نیازمند به واردات خارجی هستیم.

وی افزود: تخصیص بودجه پژوهشی باید متوازن باشد و در کنار اهمیت به پژوهش های بنیادی و توسعه مرزهای دانش و نقش آفرینی در سطح بین المللی و چاپ مقالات در مجلات برتر ضروری است که در پژوهش های کاربردی و توسعه ای نیز نسبت را رعایت کنیم تا بتوانیم با استفاده از پژوهش در رفع مشکلات جامعه و توسعه دانش بنیان کشور نقش داشته باشیم.

رئیس بنیاد نخبگان کردستان اظهار کرد: مطابق برنامه های توسعه باید سه درصد GDP  باید به پژوهش اختصاص می یافت اما هم اکنون بسیار کمتر از این میزان اختصاص می یابد و منابع پژوهشی نیز بسیار پراکنده است. وی گفت: تا زمانی هم دانشگاه های ما استقلال مالی نداشته و به پول نفت وابسته باشند نمی توانیم به دانشگاه کارآفرین فکر کنیم.

رئیس بنیاد نخبگان استان کردستان در بخش دیگری گفت: سیاست گذاری های کلان پژوهش و فناوری استان کردستان باید در کارگروه پژوهش و فناری استان صورت گیرد تا هر کسی یا بخشی به صورت جداگانه و جزیره ای عمل نکند.

صادقی ادامه داد: ستادی که چنین تاثیرگذاری در حوزه پژوهش در استان دارد تشکیل نمی شود.

وی با اشاره به آیین نامه های موجود در دانشگاه افزود: عضو هیات علمی برای ارتقای شرایط شغلی خود ناچار به توجه به این آیین نامه ها است.

وی یادآور شد: گاهی تنها به مزیت های نسبی در استان توجه می شود و به استعدادهای بالقوه و خلق مزیت های ایجادی توجه نمی شود که باید در فکر بروز و ظهور این استعدادها هم باشیم.

به گفته وی، مزیت های تازه و ایجادی برای استان درست نمی کنیم و لذا در این زمینه متاسفانه دنباله رو استانهای دیگر هستیم و توان رقابت هم نداریم. به عنوان مثال سوئیس بزرگترین تولید کننده شکلات جهان است اما هیچ کاکائویی در این کشور تولید نمی شود.

صادقی با بیان اینکه برای رشد پژوهش باید همکاری های بین المللی افزایش یابد، ادامه داد: هر چقدر پژوهشگر بتواند راحت تر به خارج از کشور برود یا از خارج از کشور کسانی را به ایران دعوت کنیم این به رشد پژوهش کمک می کند.

وی با اشاره به اینکه علم مرز نمی شناسد، تاکید کرد که تعاملات علمی بین المللی باید بسیار تسهیل شود. متاسفانه الان یک پژوهشگر برای شرکت در یک کنفرانس خارج از کشور یا یک فرصت مطالعاتی خارجی نیاز به چند ماه دوندگی دارد.

رئیس بنیاد نخبگان استان کردستان اضافه کرد: سر فصل دروس های دانشگاهی هم باید تغییر کند و به سمت ایجاد رشته هایی که مورد نیاز ما است، برویم.

صادقی با بیان اینکه توجه بیش از حد دانش آموزان تیزهوش و استعداد درخشان به رشته هایی همچون پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و ... که فعلا شرایط و بازار کار مناسبی دارند و عدم توجه به علایق و استعدادهای آنها بسیار نگران کننده است و در آینده قطعا مشکلات جدی خواهیم داشت.

وی یادآور شد: شرکت سامسونگ امروز با ثبت بیش از 400 هزار اختراع به نقطه کنونی رسیده است و این ثبت اختراع ها توسط مغزها و پژوهشگرهای آنها صورت گرفته است اما در کشور ما استعدادهای برتر زمینه حضور در شرکت های اینچنینی برایشان فراهم نیست.

صادقی تاکید کرد: باید به سمتی برویم که دانش آموخته های دانشگاه های ما بتوانند کارآفرین باشند و منتظر نمانند تا استخدام شوند و پشت میز بشینند.

وی ادامه داد: تفکر هیات علمی را هم باید اصلاح کنیم چون معتقدیم هیات علمی باید توانایی این را داشته باشد که دانش آموخته کارآفرین به ما بدهد.

وی گفت: در درجه دوم، سرفصل دروس باید تغییر کند چرا که با سرفصل های کلیشه ای که مربوط به 20 تا 30 سال گذشته است نمی توان تحول ایجاد کرد.

صادقی با بیان اینکه باید رشته هایی بین رشته ای و چند رشته ای ایجاد کرد، افزود: به عنوان مثال ایجاد رشته حقوق دریا در دانشگاه های شمال کشور می تواند نیازهایی که در این حوزه در پیوند با رژیم حقوقی دریای خزر وجود دارد را تامین کند.